Galatasaray Spor Kulübü
Galatasaray Spor Kulübü, daha çok sadece Galatasaray olarak anılır ve yaygın olarak Cimbom olarak bilinir , basketbol, tekerlekli sandalye basketbolu, voleybol, su topu, hentbol, atletizm, yüzme, kürek, yelken, judo, briç, motor sporları, binicilik, e-spor ve satrancı kapsayan, İstanbul şehrinin Avrupa yakasında bulunan bir Türk spor kulübüdür. Galatasaray SK, Galatasaray Üniversitesi ve prestijli Galatasaray Lisesi ile birlikte Galatasaray Toplum İşbirliği Komitesi’nin önemli üyeleri arasındadır. Galatasaray’ın futbol kolu Türkiye’de en çok Süper Lig (25), Türkiye Kupası (19) ve Türkiye Süper Kupası (17) şampiyonluğuna sahip olmuştur [1] ve bu da onları Türkiye’nin en çok ödül alan futbol kulübü haline getirmiştir, çünkü bu yarışmalar Türkiye Futbol Federasyonu ve UEFA tarafından belirlenen düzenlemelere göre tanınan ve muhasebeleştirilen Türk futbol sistemi içindeki en üst düzey ulusal profesyonel ligler ve kupalardır. Galatasaray, 2000 yılında Arsenal FC’yi yenerek UEFA Kupası’nı, Real Madrid CF’yi yenerek ise UEFA Süper Kupası’nı kazandı. Bu başarılar Galatasaray’ı Türk futbol tarihinde Avrupa’da bu seviyeye ulaşan tek Türk kulübü yaptı. Kulübün tekerlekli sandalye basketbol takımı 2008, 2009, 2011, 2013 ve 2014’te Şampiyonlar Kupası’nı kazandı. Ayrıca Kitakyushu Şampiyonlar Kupası’nı kazandılar ve 2008, 2009, 2011 ve 2012’de dünya şampiyonu oldular. 2025’te EuroCup 1’i kazandılar. [2] Galatasaray kadın basketbol takımı 2013-14 Kadınlar EuroLeague’ini ve 2009 ve 2018’de FIBA Eurocup’ı kazandı. Galatasaray erkek basketbol takımı, 2016’da Strasbourg’u yenerek ilk EuroCup şampiyonluğunu kazandı.
Etimoloji
Galatasaray, İstanbul’un Beyoğlu ilçesine bağlı Karaköy’de, Haliç’in kuzey kıyısında yer alan bir semttir. İsmi, etimolojisi belirsiz olan ancak bölgedeki pastoral faaliyetleri ifade eden Yunanca süt anlamına gelen “galaktos” kelimesinden veya dik araziyi tanımlayan İtalyanca merdiven anlamına gelen “calata” kelimesinden türemiş olabilecek Galata kelimesinden gelir. [3] [4] Galatasaray, doğrudan “Galata Sarayı” olarak çevrilir ( saray , Farsçada “saray” anlamına gelir). 1481 yılında bölgede kurulan Galatasaray Lisesi, Galatasaray Lisesi’nin ve Galatasaray Cemiyeti’nin diğer kurumlarının atası olmuştur. Galatasaray, birleşik bir kelimedir ve iki kelime arasında çok kısa bir ara verilerek bu şekilde telaffuz edilir. [6] Kulübün adının küçültme hali yoktur. Taraftarlar kulübe ya tam adıyla ya da etimolojisi belirsiz olan takma adı Cim-Bom(-Bom) ile hitap ederler —telaffuzu [dʒim bom (bom)])— Ancak, kısaltılmış hali “Gala” bazen İngilizce konuşanlar tarafından kullanılır.
Tarih
Galatasaray SK, Ekim 1905’te (tam tarihi tartışmalıdır ancak geleneksel olarak İslami Rumi takvimine göre “17 Teşrinievvel 1321 [7] ” olarak kabul edilir; bu da Miladi takvime göre 30 Ekim 1905’e denk gelir ) Ali Sami Yen ve Galatasaray Lisesi’nin ( 1481’de kurulan İstanbul’daki bir lise ) diğer öğrencileri tarafından bir futbol kulübü olarak kuruldu. Galatasaray SK’nın ilk başkanı olan ve kulübün üyelik numarası “1” verilen Ali Sami Yen, etnik Arnavut kökenli bir Osmanlı yazarı, filozofu ve oyun yazarı ve Arnavutluk’un Ulusal Rönesans hareketi olan Rilindja Kombëtare’nin önde gelen isimlerinden Şemseddin Sami’nin (Frashëri) oğluydu . [8]Kulübün ilk maçı Cadi Keuy FRC’ye karşıydı ve Galatasaray bu maçı 2-0’lık skorla kazandı. [9] Kulübün ismi hakkında tartışmalar yaşandı, bazıları Gloria’yı (zafer) ve diğerleri Audace’yi (cesaret) önerdi, ancak ismin Galatasaray olmasına karar verildi. [10]Araştırmacı Cem Atabeyoğlu’na göre Galatasaray, adını ilk maçlarından birinden almıştır. Galatasaray, Rum kulübünü 2-0 yendiği maçta seyirciler onlara “Galata Sarayı Efendileri” (İngilizce: Gentlemen of Galata (City) Palace) demiş ve bu olaydan sonra kulüpleri de bu ismi benimseyerek “GalataSaray” demeye başlamıştır. 1905 yılında, Osmanlı İmparatorluğu döneminde dernekler için bir kanun olmadığı için kulüp resmi olarak tescil edilememiştir, ancak 1912 Dernekler Kanunu’ndan sonra kulüp yasal olarak tescil edilmiştir. [11]
Amacımız İngilizler gibi bir arada oynamak, bir renge, bir isme sahip olmak ve Türk olmayan takımları yenmek.
— Ali Sami Yen Kurucu Ali Sami Yen’in yanı sıra Asım Tevfik Sonumut, Reşat Şirvani, Cevdet Kalpakçıoğlu, Abidin Daver ve Kamil gibi kurucu ortaklar da bu spora meraklı kişilerdi. [6]Galatasaray Spor Kulübü’nün renkleri 1905’te kurulduğunda kırmızı ve beyazdı. Bunlar modern Türk bayrağının renkleri olmakla birlikte, aynı zamanda Jön Türk Devrimi bayrağının da renkleridir . Bu nedenle, son hükümet reformuna rağmen , bu ilham dönemin baskıcı yönetimini rahatsız etti ve söz konusu yönetim, renkler (geçici olarak) sarı ve lacivert olarak değiştirilene kadar futbolcuları rahatsız etti. 1908’deki reformların ardından yeni renkler tekrar seçildi: kırmızı ve sarı. Ali Sami Yen , “Takımımız üzerinde sarı-kırmızı bir ateşin parlaklığını hayal ediyor ve bunun bizi bir zaferden diğerine taşıyacağını düşünüyorduk.” [11]Türkiye’de futbol tam anlamıyla gelişmeye başlarken Galatasaray, 1952 yılına kadar 10 kez daha İstanbul Ligi şampiyonluğu kazandı. 1952 yılında profesyonel futbolun tanınmasıyla birlikte Türkiye’nin ilk profesyonel ama milli olmayan ligi olan İstanbul Profesyonel Ligi , 1952-1959 yılları arasında oynandı. Galatasaray bu yedi şampiyonluğun üçünü kazandı. Türkiye’nin ulusal futbolundaki en üst düzey profesyonel ligi ve ülkenin en popüler spor müsabakası olan Süper Lig, 1959’da kuruldu. Galatasaray tüm sezonlarda katıldı ve o zamandan beri 25 lig şampiyonluğu kazandı. [12]Türkiye Futbol Federasyonu, Türk kulüplerinin UEFA kupalarına katılma hakkı kazanması için 1962-63 sezonunda “Türkiye Kupası”nı (bugün Ziraat Türkiye Kupası adıyla) düzenlemeye başladı . Bu, Türkiye’deki tek ulusal kupa organizasyonudur. Galatasaray, o zamandan beri tüm sezonlarda turnuvaya katıldı ve 19 kupa kazandı. [12]
Arma
Galatasaray’ın ilk amblemi, 333 (Galatasaray Lisesi öğrenci numarası) Şevki Ege tarafından çizilen, gagasında futbol topu tutan kanatlı bir kartal figürüydü. Bu amblem, 1923 yılında Ayetullah Emin tarafından tasarlanan mevcut “Gayn-Sin” arması ile değiştirildi. [13] Orijinal 1923 tasarımında غ (gayn) ve س (sīn) için Arapça yazı kullanılıyordu; 1928 Türk alfabesi reformunun ardından Latin ‘G’ ve ‘S’ harflerine güncellendi.
Takım renkleri ve forması
Galatasaray kurulduğunda kırmızı-beyaz renkteydi, 1907-1908 sezonunda ise sarı-siyah renkte sahaya çıktı. Galatasaray, 6 Aralık 1908’de HMS Barham adlı Kraliyet Donanması kruvazörünün futbol takımıyla yapacağı maçta , sonunda kırmızı-sarı formayla oynamaya karar verdi.Galatasaray’ın kurucusu Ali Sami Yen, günlüklerinde şunları yazmıştır:
Kalecimiz Asım Tevfik, sol forvet Emin Bülent ve sağ orta saha oyuncusu Ali Sami Yen, yeni takım renklerini belirlemekle görevlendirildiler. Birkaç mağazaya girip çıktıktan sonra, Fat Yanko’nun Bahçekapısı’ndaki (İstanbul’da Eminönü ile Sirkeci arasında, şimdiki adıyla Bahçekapı) mağazasında iki farklı, şık görünümlü yün kumaş gördük. Biri kiraz rengine benzeyen koyu kırmızı, diğeri ise turuncuya çalan koyu bir sarıydı. Tezgahtar elini sallayarak iki kumaşı birbirine savurduğunda, o kadar parlak oldular ki, bize bir saka kuşunun güzelliğini hatırlattı. Ateşin içinde titreşen renklere baktığımızı sanıyorduk. Sarı-kırmızı alevlerin takımımıza parıldadığını hayal ediyor ve bizi zaferlere götüreceğini hayal ediyorduk. Gerçekten de öyle oldu.
Bekir Sıtkı’nın bir önerisine göre, kırmızı ve sarı renkler, Gül Baba’nın Sultan II. Bayezid’e sunduğu güllerden de esinlenmiş olabilir. [14]
Bölümler
| Spor | Takımlar |
| Futbol | Galatasaray SK (futbol) Galatasaray SK (kadın futbolu) |
| Basketbol | Galatasaray SK (erkek basketbolu) Galatasaray SK (kadın basketbolu) |
| Tekerlekli sandalye basketbolu | Galatasaray SK (tekerlekli sandalye basketbolu) |
| Voleybol | Galatasaray SK (erkek voleybolu) Galatasaray SK (kadın voleybolu) |
| Su topu | Galatasaray SK (erkek su topu) Galatasaray SK (kadın su topu) |
| Atletizm | Galatasaray SK (atletizm) |
| Yüzme | Galatasaray SK (yüzme) |
| Kürek çekme | Galatasaray SK (kürek) |
| Yelkencilik | Galatasaray SK (yelken) |
| Judo | Galatasaray SK (judo) |
| Köprü | Galatasaray SK (köprü) |
| Atlı | Galatasaray SK (binicilik) [15] |
| Satranç | Galatasaray SK (satranç) [16] |
| Jimnastik | Galatasaray SK (jimnastik) [17] |
| Tenis | Galatasaray SK (tenis) [18] |
| E-spor | Galatasaray SK (e-spor; 2025 itibarıyla VALORANT’ta aktif) [19] |
Feshedilmiş departmanlar
- Güreş 1887
- İstanbul Şampiyonası : Kazanan(8) 1945 – 1955
- Türkiye Şampiyonası : Birinci(2)
- Bisiklet 1898
- Boks 1904 Türkiye’deki ilk kulüp.Türkiye’nin ilk boksörü Sabri Mahir’dir.
- İsveç jimnastiği 1908
- Hokey 1911
- Çim hokeyi 1915
- Beyzbol 1925
- Masa tenisi 1925
- Hentbol 1926
- İstanbul Şampiyonası : Kazanan (8) 1945 – 1955
- Türkiye Şampiyonası : Birinci (2)
- Kriket 1926
- Havacılık ve planörcülük, 1931
- Kayak ve dağcılık, 1931
- Motokros 1931
- Eskrim 1931
- Su balesi 1995
- Süper Lig Formülü 2008
Yeniden etkinleştirilen bölümler
- Tenis (2016’da yeniden aktifleştirildi)
- Jimnastik 1868
Büyük yarışmalardaki başarılar
| Spor | Yarışma | Durum | Yıl |
| Futbol | 1999–2000 UEFA Kupası | Kazanan | 1999–2000 |
| Futbol | 2000 UEFA Süper Kupası | Kazanan | 2000 |
| Tekerlekli Sandalye Basketbolu | IWBF Şampiyonlar Kupası | Kazanan | 2007–2008 |
| Tekerlekli Sandalye Basketbolu | Kitakyushu Şampiyonlar Kupası | Kazanan | 2008 |
| Basketbol Kadınlar | 2008–09 EuroCup Kadınlar | Kazanan | 2008–2009 |
| Tekerlekli Sandalye Basketbolu | IWBF Şampiyonlar Kupası | Kazanan | 2008–2009 |
| Basketbol Kadınlar | 2009 FIBA Avrupa Süper Kupası Kadınlar | Finalist | 2009 |
| Tekerlekli Sandalye Basketbolu | Kitakyushu Şampiyonlar Kupası | Kazanan | 2009 |
| Tekerlekli Sandalye Basketbolu | IWBF Şampiyonlar Kupası | Kazanan | 2010–2011 |
| Köprü | Avrupa Şampiyonası | Kazanan | 2010–2011 |
| Tekerlekli Sandalye Basketbolu | Kitakyushu Şampiyonlar Kupası | Kazanan | 2011 |
| Voleybol Kadınlar | CEV KUPASI | Finalist | 2011–2012 |
| Tekerlekli Sandalye Basketbolu | IWBF Şampiyonlar Kupası | Finalist | 2011–2012 |
| Tekerlekli Sandalye Basketbolu | Kitakyushu Şampiyonlar Kupası | Kazanan | 2012 |
| Tekerlekli Sandalye Basketbolu | IWBF Şampiyonlar Kupası | Kazanan | 2012–2013 |
| Basketbol Kadınlar | 2013–14 EuroLeague Kadınlar | Kazanan | 2013–2014 |
| Tekerlekli Sandalye Basketbolu | IWBF Şampiyonlar Kupası | Kazanan | 2013–2014 |
| Judo Kadınlar | Avrupa Judo Kulüp Şampiyonası 2014 – Altın Lig Kadınlar | Kazanan | 2014 |
| Voleybol Kadınlar | CEV KUPASI | Finalist | 2015–2016 |
| Voleybol Erkekler | 2016 BVA Kupası | Kazanan | 2016 |
| Basketbol Erkekleri | Eurocup | Kazanan | 2015–2016 |
| Tekerlekli Sandalye Basketbolu | André Vergauwen Kupası | Kazanan | 2016–2017 |
| Tekerlekli Sandalye Basketbolu | André Vergauwen Kupası | Kazanan | 2017–2018 |
| Basketbol Kadınlar | 2017–18 EuroCup Kadınlar | Kazanan | 2017–2018 |
| Basketbol Kadınlar | 2018 FIBA Avrupa Süper Kupası Kadınlar | Finalist | 2018 |
| Voleybol Erkekler | CEV Kupası | Finalist | 2018–2019 |
| Voleybol Kadınlar | CEV KUPASI | Finalist | 2020–2021 |
| Judo Kadınlar | Avrupa Judo Kulüp Şampiyonası 2021 – Altın Lig Kadınlar | Kazanan | 2021 |
| Basketbol Kadınlar | 2022–23 EuroCup Kadınlar | Finalist | 2022-2023 |
| Voleybol Kadınlar | 2023 BVA Kupası | Kazanan | 2023 |
| Su Topu Erkekler | 2023–24 LEN Challenger Kupası | Kazanan | 2023-24 |
| Voleybol Kadınlar | 2024 BVA Kupası | Kazanan | 2024 |
| Su Topu Kadınlar | 2024–25 Avrupa Su Sporları Kadınlar Challenger Kupası | Finalist | 2024-25 |
| Basketbol Erkekleri | 2024–25 Basketbol Şampiyonlar Ligi | Finalist | 2024-25 |
| Tekerlekli Sandalye Basketbolu | EuroCup 1 | Kazanan | 2024–2025 [2] |
Tesisler
Stadyumlar
Galatasaray, İstanbul’da stadyum bulunmadığı için ilk yıllarında farklı sahalarda maçlar yaptı . 1921’de ilk stadyum olan Taksim Stadyumu açıldı. [20] Galatasaray, 1940 yılına kadar orada maç yaptı. Tarihi Taksim Stadyumu yıkıldığında, Galatasaray büyük ve modern bir stadyum inşa etmeye karar verdi. II. Dünya Savaşı’ndan kaynaklanan zorluklar nedeniyle inşaat yirmi yıldan fazla gecikti. Bu dönemde İnönü Stadyumu’nda maç yaptılar .Ali Sami Yen Stadyumu , 20 Aralık 1964’te açıldı. [21] Adını kulübün kurucusu Ali Sami Yen’den alan stadyum, şehrin merkezindeki Şişli ilçesinin Mecidiyeköy semtinde bulunuyordu . 1964 yılında stadyumun kapasitesi 35.000’in üzerindeydi. Güvenlik önlemlerinin iyileştirilmesi ve ayakta seyirci yasağı nedeniyle, yaklaşık 23.000 kişilik bir seyirci kapasitesine sahipti. [22] “Cehennem” lakabıyla anılıyordu.2002’de İstanbul Olimpiyat Oyunları için Atatürk Olimpiyat Stadyumu inşa edildikten sonra Galatasaray, Avrupa Kupası maçlarını burada oynamaya başladı . Galatasaray- Olympiakos maçının 79.414 seyirci önünde oynanmasıyla , Türkiye’de bir stadyum için seyirci rekoru kırıldı . Ali Sami Yen Stadyumu ise daha küçük ve eski olmasına rağmen Galatasaray taraftarları için tarihi bir öneme sahipti.15 Ocak 2011’de açılan yeni Rams Park , Galatasaray için Mecidiyeköy’deki tarihi Ali Sami Yen stadyumunun yüksek değerli arazisi karşılığında inşa edildi ve eski Ali Sami Yen Stadyumu’nun yerine Galatasaray SK’nin yeni stadyumu oldu. Yeni stadyumun kapasitesi 52.280 kişidir. Ali Sami Yen Stadyumu, 2011 yılında yıkıldı ve müteahhit, stadyumun çökmek üzere olduğunu ve kullanımda kalsaydı büyük bir stadyum felaketinin neredeyse kesinlikle gerçekleşeceğini açıkladı. [23]1998’den beri Galatasaray’ın attığı her golden sonra, Hermes House Band’in ” I Will Survive ” şarkısının son bölümü çalınıyor. Şarkı İngilizce olmasına ve Hollanda futbol takımı Feyenoord tarafından benimsenmesine rağmen , kullanılan bölümde “la la la la” dışında hiçbir söz bulunmuyor. Bu da taraftarların katılımını kolaylaştırıyor. Ayrıca her maçtan önce Florida State Seminoles’in savaş tezahüratı, taraftarların “atkı gösterisi” adını verdiği, Galatasaray atkılarını sergileyip salladığı gösteri eşliğinde çalınıyor.
Diğer tesisler
- Galatasaray Adacığı
- Galatasaray Müzesi
- Florya Metin Oktay Spor Kompleksi ve Eğitim Merkezi
- Galatasaray Beyoğlu Hasnun Galip Kulübü Yönetim Merkezi
- Galatasaray Küçükçekmece Kürek Merkezi
- Galatasaray Nevzat Özgörkey Binicilik Tesisleri
- Galatasaray Olimpik Su Sporları Merkezi
- Galatasaray Gölbaşı Ankara Tesisleri
- Galatasaray Taçspor Tesisleri
Kulüp Yetkilileri
Yönetim Kurulu
29 Mayıs 2024 itibarıyla
| Ofis | İsim |
| Başkan | Dursun Aydın Özbek |
| İkinci Başkan | Metin Öztürk |
| Başkan Vekili | Niyazi Yelkencioğlu |
| Başkan Vekili | Mehmet Saruhan Cibara |
| Yönetim Kurulu Sekreteri | Eray Yazgan |
| Hazinedar | Levent Nazaroğlu |
| Yönetim Kurulu Sözcüsü | Bora İsmail Bahçetepe |
| Yönetim Kurulu Üyesi | Bora İsmail Bahçetepe |
| Yönetim Kurulu Üyesi | Mehmet İsmail Sarıkaya |
| Yönetim Kurulu Üyesi | Mehmet Saruhan Cibara |
| Yönetim Kurulu Üyesi | Dikran Gülmezgil |
| Yönetim Kurulu Üyesi | Can Natan |
| Yönetim Kurulu Üyesi | Emir Aral |
| Yönetim Kurulu Üyesi | Cansu Ak Yılmaz |
| Yönetim Kurulu Üyesi | Tanur Lara Yılmaz |
| Yönetim Kurulu Üyesi | Cem Soylu |
| Galatasaray Lisesi Müdürü | Prof.Dr.H.Murat Develioğlu |
Başkanlar
| Nereden-nereye | İsimler |
| 1905–1918 | Ali Sami Yen |
| 1990–1996 | Alp Yalman |
| 1996–2001 | Faruk Süren |
| 2001–2002 | Mehmet Cansun |
| 2002–2008 | Özhan Canaydın |
| 2008–2011 | Adnan Polat |
| 2011–2014 | Ünal Aysal |
| 2014–2015 | Duygun Yarsuvat |
| 2015–2018 | Dursun Özbek |
| 2018–2021 | Mustafa Cengiz |
| 2021–2022 | Burak Elmas |
| 2022–2024 | Dursun Özbek |
| 2024–günümüz | Dursun Özbek |
Diğer işletmeler
Galatasaray Mağazası
Kulübün ticari kolu olan Galatasaray Sportif Sınai ve Ticari Yatırımlar A.Ş.’nin, başta Türkiye olmak üzere Azerbaycan ve Kuzey Kıbrıs’ta ek lokasyonları bulunan, kulüp ürünlerini satan 92 Galatasaray Mağazası zincirini işleten Galatasaray Mağazacılık ve Perakendecilik A.Ş. dahil olmak üzere yan kuruluşları bulunmaktadır. [24] Diğer bağlı ortaklıklar arasında gayrimenkul yatırımı ve geliştirme odaklı Galatasaray Gayrimenkul Yatırım ve Geliştirme A.Ş. ile GSTV’yi işleten bir bağlı kuruluş olan Galatasaray Televizyon Yayıncılık A.Ş. bulunmaktadır. [25]
Referanslar
- https://www.transfermarkt.com/galatasaray/erfolge/verein/141
- https://www.turkiyetoday.com/sports/galatasaray-wheelchair-basketball-team-wins-eurocup-1-title-150468
- http://www.allaboutistanbul.com/galata.html
- https://www.frommers.com/destinations/istanbul/attractions/galata-tower-and-the-galata-neighborhood/
- Tekil, Süleyman (1983). Galatasaray, Dünden Bugüne 1905–1982 . İstanbul: Arset Matbaacılık Kollektif Şti. s. 1–13.
- “GALATASARAY.ORG” . Galatasaray.org . Erişim tarihi: 25 Ocak 2018.
- “melih sabanoglu (@melihsabanoglu) tarafından yanıtlanan tweetler” . Twitter. Erişim tarihi: 25 Ocak 2018.
- Bozkurt Güvenç, Türk Kimliği , Kültür Bakanlığı, 1993, s. 32. (Türkçe)
- “İlk maç ve temel atma” . Galatasaray.org. 17 Kasım 2007. 10 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi .
- “Galatasaray Nasıl Kuruldu” . Galatasaray.org. 23 Kasım 2007. 9 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi .




