Düzensiz Adet Görüyorsanız

Adet düzensizliği hangi durumlarda normal kabul edilir?

Düzensiz adet görmeyle bize başvuran hastalarda ilk yaptığımız şey iyi bir hikaye almak olur. Kişinin yaşı, kişinin yaşadığı farklı hastalık ve stresler, mevcut süresi,bunun dışında adet düzensizliği olarak söylediği şeyin gerçekten adet düzensizliği olup olmadığı mutlaka araştırılmalıdır. Eğer kişi, ki bu sık olarak oluyor, ‘14- 16 yaşından beri adet görüyorum ama hiç düzenli olmadı.’ Diyorsa, bunun normal olduğu o kişiye mutlaka söylenmelidir. Ayrıca ilk adetten sonraki ilk iki yıl içinde adet düzensizliği olabilir. Ama iki yılı geçmişse, 16 yaşını geçen bir bayanda, hala adet düzensizliği varsa, üç dört ayda bir adet görülüyorsa bu bir patoloji olarak kabul edilmeli ve araştırılmalıdır. Keza menopoz dönemine yakın olan kadınlarda da adet düzensizliği görülebilir. Adetlerin arası açılabilir ve miktarı azalabilir.

Düzensiz adet görmenin nedenleri neler olabilir?

Âdet düzensizliğinin en sık rastlanan sebepleri yumurtalık kistleri, hormonal düzensizlikler, bazı tümörler, rahim içerisimde yer kaplayan bazı lezyonlar ve aşırı kilo alımı ya da aşırı kilo verimi, çok ağır egzersiz, kötü beslenme, aşırı stres, depresyon olarak özetlenebilir. Bunun haricinde adın dölyatağını ilgilendiren herhangi bir olay veya bu hormonları etkileyebilecek başka türlü tümörler de sayılabilir. Bu durum tekrarlayıcı bir durumsa ve âdet düzensizliğiyle birlikte başka bulgular da mevcut ise ve kişinin günlük hayatını olumsuz olarak etkiliyorsa, vücudunda farklı değişiklikler hissediyorsa, evet, bu durum mutlaka bir patoloji göstergesidir. Âdet düzeninden vücutta sorumlu olan hormonlarda herhangi bir sorun yoksa (bu, guatr ya da beyin sapında salgılana bazı hormonlar olarak da düşünülebilir) çok aşırı kilo alımında veya kilo veriminde veya mevcut stresin çok yoğun yaşanıldığı durumlarda âdet düzensizliğini normal olarak düşünmek gerekir. Ama dediğim gibi bunlar, adet düzensizliğine neden olabilecek başka bir patoloji saptanamamışsa geçerlidir.

Adet görmenin normal periyodu nedir?

Bir adetin başladığı ilk günle, diğer adetin başladığı ilk gün arasındaki süre bir siklus olarak adlandırılır. Bir kadının 23 ila 35 gün arasında adet görmesi normal olarak adlandırılabilir. Eğer bu siklus süresi 35 günün üzerine çıkıyorsa veya 23 ila 21 günün altına iniyorsa buna adet düzensizliği olarak bakılabilir. Adet görmenin başladığı dönemi menarş olarak adlandırırsak bu 11 ila 13 yaş arasında değişkenlik gösterir ve bu ilk iki sene içerisinde düzensiz bir periyoda sahiptir bu genç bayanlar. Gittikçe adet düzenleri 23 ila 35 gün arasında oturur. Adet düzesizliği yaşa da bağlıdır. İlk zamanlarda düzensizlikler olabilir. 3-4 ayda bir bile adet görülebilir ve menopoz dönemine doğru da bu aralıklar aynen bu şekilde giderek uzayabilir. Bunu normal olarak değerlendirmek gerekir. Aynı şekilde adet düzensizliği demek için birçok kriter gerekir. Unutulmamalıdır ki adet düzeninden birçok hormon sorumludur.

Stres, kilo alma veya verme durumu, bunun dışında girişimsel herhangi bir operasyon, kötü beslenme, uykusuzluk veya yaşanan kötü tecrübe/tecrübeler ve daha bir çok şey adet düzenini etkileyebilir.

Düzensiz adet görme nasıl tedavi edilir?

Adet düzensizliği olarak başvuran kişide ilk yapılacak olan ilk basamak adetin üçüncü, en geç beşinci gününde hormonal profile bakmaktır. Özellikle yumurtalıklardan ve beyin sapından salgılanan TSH, PSH,TH, prolaktin gibi hormonlara mutlaka bakılması gerekmektedir. Eğer bu durumla ilgili elinizde varolan bir patoloji yoksa, kişi hormonal anlamda normalse yaşam tarzına bakılmalıdır. Aşırı derecede kilo alımı veya kilo kaybı mevcutsa buna yönelik testler yapılmalı ve böyle bir merkeze yönlendirilmeli. Bunun haricinde aşırı stres veya depresyon durumu mevcut ise, hasta mutlaka zaman kaybetmeden bir psikiyatr/psikoloğa yönlendirilmelidir. Adet düzensizliği, arka planda bilinmeyen başka bir patoloji yok ise eğer, düzenleyici hormonal haplarla çok rahat düzene sokulabilir. Genellikle 21 draje içeren ve doğum kontrol hapı olarak bilinen, ama adet düzenleyici olarak da kullanılabilen bu haplar kişiden kişiye değişkenlik göstermesine karşın 6 ay ila 1 sene kullanılabilir. Ancak bu ilaçlar yüzde yüz çözüm olmayabilir. Eğer varolan patolojiyi düzeltmediyseniz bu tür ilaçları bırakır bırakmaz adetler tekrar düzensiz hale gelebilir. Ama mevcut patolojiyi düzeltirseniz bu ilaçlardan da destek alarak adetleri düzenleyebilirsiniz. Eğer bu adet düzensizliği kişide çocuk problemi oluşturuyorsa mutlaka yumurtlama ilaçlarının kullanılması gerekir. Ama bu durum tamamen jinekolog ile konuşulması gereken bir konudur. Mevcut patoloji düzeltilmezse doğum kontrol hapları sadece geçici bir çözüm sağlar.

Düzensiz adet görme ne tür sorunlara yol açabilir?
Düzensiz adet görme eğer kişinin çocuk sahibi olmasına engel bir durum oluşturuyor ise, kişinin psikolojisini ciddi düzeyde bozuyorsa, günlük hayatını olumsuz olarak etkiliyorsa, vücut yapısında değişikliklere neden oluyorsa mutlaka tedavi edilmesi gerekir. Çok geniş bir kavramı olduğu için mevcut patolojinin ne olduğu ortaya çıkartılmalıdır. Eğer düzensiz bir hayat, çok fazla sigara ve alkol tüketimi, aşırı kilo alma ya da vermeye bağlıysa bunlar düzeltilerek adet düzeni tekrar geriye getirilebilir. Ama bunun haricinde özellikle kişide çocuk sahibi olamama sorunu oluşturuyorsa mutlaka mevcut patolojinin nereden kaynaklandığı ortaya çıkarılmalıdır.
Adet periyodu hangi durumlarda düzensiz sayılır?
21 ila 35 gün arasında adet görmek normal olarak kabul edilmelidir. Bir aya mahsus olarak bu sürenin uzaması veya kısalmasını hemen âdet düzensizliği olarak kavramamak gerekir. Üç-dört ay üst üste tekrarlayan nitelikte düzensiz kanamaların olması adet düzensizliği olarak adlandırılabilir. Tabii üç -dört ay adet görmezseniz başka bir patoloji olup olmadığından emin olmak için mutlaka jinekoloğunuza başvurmalısınız. Daha sonrasında tekrarlayıcı nitelik gösteriyorsa da mutlaka adet düzeninden sorumlu olan hormonlara bakılmalıdır. Çok sık adet görülme durumu kadar çok uzun süreli aralıklarla adet görülmesi de düzensiz olarak kabul edilmelidir. Bir aya mahsus olmak üzere daha öncesinde var olan siklus düzeninden farklı bir düzende adet görmek adet düzensizliği manasına gelmemektedir. Yaşanılacak, yaşanılan streslere bağlı olarak da düzen kısa bir süreli olarak bozulabilir. Ama tekrarlayıcı nitelik taşıyorsa, üç-dört ay süreyle bu düzensizlik halen devam ediyor ise, ara kanamalar başlamış ise ve bu düzensiz kanamalara çok az kanama veya çok fazla kanama da eşlik ediyorsa mutlaka jinekoloğa başvurulmalı, altta yatan başka bir patoloji olmadığından emin olmalıdır.
Adet görme ergenlik döneminde düzensiz olabilir mi?

Unutulmaması gereken, ergenlik döneminde âdetler düzensizleşebilir. İlk adet görüldüğü dönemden sonraki yıl içerisinde üç-dört aya varan periyotlar olabilir. Yani kız çocuğu üç dört ayda bir adet görebilir. Bunu hemen anormal olarak nitelemek, çocuğa bu durumu olumsuz yansıtmak ve bir olumsuz durum gibi yüklememek gerekir. Adet kanamaları genellikle 16 yaşından sonra belli bir düzene girer. Eğer 16 yaşını geçmiş olmasına karşın, kişi halen üç-dört ayda bir adet görüyor veya devamlı kanıyor veya siklusları 21 günün altındaysa, bu noktada mutlaka hekime başvurmak gerekir.
Hangi yaşa kadar adet görülmezse doktora başvurmak gerekir?

Menarş olarak adlandırdığımız dönem, 16 yaşına kadar kız çocuğunun adet görmesi gerekir. Eğer çocuğunuz 16 yaşına kadar adet görmediyse mutlaka bir jinekoloğa başvurun. Arka planda yatan ve bilinmeyen hormonal ve genetik nedenler veya anatomik nedenler, âdet kanının dışarıya atımını engelleyen patolojiler kesinlikle belirlenmelidir. Sorun ne kadar erken teşhis edilip, tanı konulur ise, bunun tedavisi o kadar kolay olacaktır.