ABD’de Gözaltına Alınan Türk Öğrenci Rümeysa Öztürk’ün İlk Duruşması Görüldü
Amerika Birleşik Devletleri’nde gözaltına alınan Türk doktora öğrencisi Rümeysa Öztürk’ün ilk duruşması gerçekleşti. Bu duruşma, Öztürk’ün avukatlarının Boston Federal Mahkemesi’nde açtığı tutukluluğun yasallığının sorgulanması davasının ilk aşamasıydı.
Öztürk’ün Gözaltı Süreci ve İlk Duruşma
Rümeysa Öztürk, 25 Mart’ta ABD İç Güvenlik Bakanlığı’na bağlı Gümrük Muhafaza Dairesi (ICE) ajanları tarafından gözaltına alındı. Gözaltı, yerel saatle 17.15’te Somerville’deki evinin yakınlarında gerçekleşti. Öztürk’ün avukatları, bu gözaltının ardından Boston Federal Mahkemesi’nde habeas corpus davası açtı ve ilk duruşma 4 Nisan 2025 tarihinde görüldü.
Öztürk, eyalet dışında tutuklu bulunduğu için duruşmaya uzaktan katıldı. Avukatları, ICE yetkililerinin müvekkillerini gözaltına aldıktan sonra gece yarısı eyalet dışına transfer ettiğini belirtti. Duruşmada, bu naklin bilerek yapıldığını ve yargı yetkisinin aşındırıldığını savundular.
Mahkeme Kararından Dakikalar Önce Nakil
Hükümetin mahkemeye sunduğu resmi zaman çizelgesi, ICE’nin operasyonunun büyük bir hassasiyetle zamanlandığını gösterdi. Öztürk, 17.15’te gözaltına alındıktan sonra 17.49’da ICE gözetiminde yola çıktı. 22.01’de Öztürk’ün avukatlarından Mahsa Khanbabai, Boston Bölge Mahkemesi’ne acil dilekçe sundu. Ancak 22.28’de ICE, Öztürk’ü Vermont’a taşıdı. 22.55’te Boston Bölge Mahkemesi Yargıcı Indira Talwani, Öztürk’ün Massachusetts’te kalmasını talep eden kararını verdi. Fakat ertesi sabah 05.31’de Vermont’tan Louisiana’ya uçuş gerçekleştirildi ve 14.35’te Louisiana, Alexandria’ya iniş yapıldı. Öztürk, daha sonra Basile’deki göçmenlik merkezine tutuklu olarak sevk edildi.
Dava Massachusetts’te mi, Vermont’ta mı Görülmeli?
Öztürk’ün avukatları, müvekkillerinin gözaltına alındıktan sonra hala ICE Boston ofisinin denetiminde olduğunu, dolayısıyla davanın Boston’da açılmasının hukuki olarak doğru olduğunu savundu. Avukat Mahsa Khanbabai, “Öztürk, tutuklandığında fiziksel olarak Boston ICE saha ofisinin kontrolündeydi. Bu nedenle bu mahkeme yargı yetkisine sahiptir” ifadelerini kullanarak, transfer sürecinin de ICE’nin elinde olduğunu vurguladı.
Federal Savcı Mark Sauter ise, “Rumsfeld v. Padilla” kararına atıfta bulunarak, tutuklunun fiilen bulunduğu bölgede yani Vermont ya da Louisiana’da dava açılması gerektiğini savundu. Sauter, “Massachusetts Bölge Mahkemesi’nin bu davada kişisel yargı yetkisi yoktur. Dava, Vermont ya da Louisiana’da görülmelidir. Ayrıca ICE’nin nakil süreci tamamen rutin prosedürlere dayanmaktadır” dedi.
Avukatın Sürece Dahil Olma Fırsatı Kasıtlı Olarak Engellendi
Öztürk’ün avukatları, ICE’nin bilinçli olarak Öztürk’ün yerini gizlediğini ve avukatına bilgi vermediğini detaylı olarak ortaya koydu. “Öztürk’ün ailesi ve avukatı, nerede olduğunu yaklaşık 20 saat boyunca öğrenemedi. ICE, mahkeme kararına rağmen nakil işlemini gerçekleştirdi. Öztürk, tutuklandığında avukatıyla iletişim kuramadı, telefon verilmedi. Nakil kararı, tutuklamadan önce alınmış olsa da, avukatın sürece dahil olma fırsatı kasıtlı olarak engellendi” ifadelerini kullandılar.
Hükümet Anayasal Hakları Fiilen Devre Dışı Bırakan Bir Strateji Yürüttü
Dava sürecine Öztürk’ün avukatları arasında yer alarak katılan Amerikan Sivil Özgürlükler Birliği (ACLU) sivil toplum kuruluşu avukatlarından Brett Max Kaufman, “Hükümet burada sadece bir öğrenciyi tutuklamadı, anayasal hakları fiilen devre dışı bırakan bir strateji yürüttü” dedi. Davanın Yargıcı Denise J. Casper’ın başkanlık ettiği duruşmada, 1 saatten uzun süren karşılıklı argümanlar ve hukuki detaylar masaya yatırıldı. Yargıç Casper, yargı yetkisinin aşındırılmasına yönelik argümanları ciddiyetle dinlerken, hükümetin zamanlama savunmasına karşı eleştirel bir yaklaşım sergiledi. Yargıç Casper’ın “ICE’ın, federal bir mahkeme kararından dakikalar önce nakil yapması tesadüf değilse, ciddi bir yargı istismarıdır” ifadeleri mahkeme kayıtlarına geçti. Yargıç Casper, yargı yetkisi meselesine ilişkin kararını kısa sürede açıklayacağını belirterek, duruşmayı ileri bir tarihe erteledi.
Ne Olmuştu?
Massachusetts eyaletindeki Tufts Üniversitesi’nde doktora öğrencisi olan Rümeysa Öztürk, 25 Mart’ta yerel saatle 17.15 sıralarında Boston kentinde evinin yakınlarında ABD İç Güvenlik Bakanlığı’na bağlı Gümrük Muhafaza Dairesi (ICE) ajanları tarafından gözaltına alınmıştı. Fulbright bursu alan ve doktora eğitiminin son yılında olduğu öğrenilen Öztürk, arkadaşlarıyla iftara gitmek için evinden çıktığı sırada ajanlar tarafından durdurulmuş, etrafının bir anda yüzleri kapalı 6 sivil ICE görevlisi tarafından sarılmıştı. Öztürk, itirazlarına rağmen yaklaşık 2 dakika sonra kelepçelenerek SUV bir araca bindirilmişti.
ABD İç Güvenlik Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Filistin destekçisi Öztürk’ün “Hamas’ı destekleyen faaliyetlerde bulunduğu” iddia edilmiş, İç Güvenlik Bakanlığı’ndan bir sözcü Öztürk’ün Louisiana eyaletindeki ICE İşlem Merkezi’ne transfer edildiğini söylemişti. Boston Bölge Mahkemesi, ise Öztürk’ün sınır dışı edilmesini geçici olarak durdurmuştu.
Öztürk, Mart 2024’te üniversite gazetesine yazılan ortak bir makalede okulun Filistin destekçisi harekete yönelik tutumunu eleştirmişti. Üniversite’nin “Filistin soykırımını kabul etmesi” istenen yazıda, okul yönetiminin İsrail ile bağlantılarını kesmesi talep edilmişti.
Bu olay, ABD’de gözaltına alınan Türk öğrenci Rümeysa Öztürk’ün ilk duruşmasının detaylarını ve hukuki sürecin nasıl ilerlediğini gözler önüne sermektedir. Öztürk’ün avukatları, müvekkillerinin haklarını savunmak için yoğun çaba sarf ederken, hükümetin stratejileri ve mahkeme kararları sürecin seyrini belirleyecek gibi görünüyor.
