Yutma Güçlüğü Neden Olur ve Tedavisi

Yutma Güçlüğü Neden Olur ve Tedavisi
Yutma güçlüğü ya da tıp adı ile disfaji, alınan gıdaların ve içilen içeceklerin ağızdan mideye giderken normal zamandan daha fazla zamanda gitmesi durumudur. Bu sırada yutma güçlüğüne ağrıda eşlik edebilir. Bazı durumlarda kişinin yiyecekleri ve içeceklerini yutması imkânsız hale dahi gelebilir. Yutma güçlüğü çoğunluk olarak ciddi ve kalıcı bir problem olarak ortaya çıkmaz. Genelde besinlerin iyi bir şekilde çiğnenmemesi ve hızlı bir şekilde yutulmak istenmesi bu tür bir duruma neden olabilmektedir. Yalnız kalıcı hale gelen ve hasar oluşturan yutma güçlükleri tıbbi tedavi gerektirmektedir. Yutma güçlüğü her yaşta oluşabilir ama yaşlı insanlarda bu durum oldukça sık görülmektedir. Ciddi bir durumun ortaya çıkmasına neden olan yutma güçlüğünün değişik sebepleri bulunur ve uygulanacak olan tedavi de sebeplere göre farklılık gösterir.
Yutma Güçlüğünün Belirtileri
Yutma güçlüğünün belirtileri arasında şunları sayabiliriz. Kişi yutkunurken ağrı oluşabilir. Yutma olayının tamamen imkânsız bir duruma gelmesi. Yenilen gıdaların boğaz, göğüs ve göğüs arkasında sıkışmış gibi bir hissin bulunması. Ağzın suyunun akması. Ses kısıklığının oluşması. Yenilen yiyeceklerin mideden tekrar geri gelmesi. Mide de sık olarak ekşimenin olması. Besin ve mide asidin boğazda birikme yapması. Kişinin ani bir şekilde kilo vermeye başlaması ve yutma sırasında öksürmenin oluşmasını belirtiler arasında sayabiliriz.
Bebeklerde ve çocuklarda yutkunma güçlüğünün olduğunu gösteren belirtiler de vardır. Bu belirtiler arasında ise; emzirirken ya da yemek yeme esnasında oluşan dikkat eksikliği, beslenme sırasında vücutta oluşan gerginlik ve huzursuzluk durumunun olması. Yemek yemek istememesi. Emzirme ve yemek yeme süresinin otuz dakikadan daha fazla sürmesi. Annenin bebeğini emzirirken sorun yaşaması. Bebeğin ya da çocuğun ağzından yediği besinlerin ve sıvının geri gelmesi. Emzirme ya da yemek yeme sırasında çocuğun veya bebeğin öksürmesi ya da boğulur gibi bir durumun olması. Emzirme sırasında ya da beslenme sırasında çocuğun yiyecekleri tükürmesi ya da kusması. Kilo probleminin ortaya çıkması ve büyümede yavaşlama olması. Bebeklerde ve çocuklarda sık bir şekilde tekrarlayan akciğer iltihaplarının olması gibi belirtileri sayabiliriz.
Yutma Güçlüğü Sebepleri
Yutma gibi basit olan bir olayın gerçeklemesi için 50 çift kas ve sinir görev yapmaktadır. Birden fazla sebepte bu olayın düzenli bir şekilde oluşmasına engel teşkil edebilir. Bu nedenler genelde “ özofagus “ ve “ orofaringeal “ olarak iki kategoride incelenir. Bazı durumlarda da yutma güçlüğünün sebebi bulunmamaktadır.
Özofagus’a Bağlı Sebepler
Mideye yemek gitmesine izin veren alt özofagus kaslarının yeterince dinlenmediği zaman akalazya ortaya çıkar. Yemek duvarının kaslarında zayıflama meydana gelir. Böyle bir durumda henüz midede sindirilmeyen besinlerin tekrar boğaza geri dönmesine neden olur. Diğer bir sebeplerden olan diffüz spazm sırasında yemek borusu, yemekler çiğnenip yutulduktan sonra birden fazla, yüksek basınçlı ve koordineli olarak kasılmalar meydana getirir. Yemek borusunda darlık olması büyük lokmaların yutulmasını engelleyebilmektedir. Yemek borusunda ki daralma genellikle reflü hastalığı, tümör veya doku yaralanmalarından kaynaklanır. Yemek borusunda meydana gelmiş olan bir tümör yutma güçlüğünün daha kötü olmasına neden olur. Boğaz ya da yemek borusunda bulunan yabancı cisimlerde kişide yutma güçlüğünü ortaya çıkarır. Özellikle de takma dişi olan ya da besinleri yeterince çiğneyemeyen yaşlı insanlarda bu durum daha sık olmaktadır. Skleroderma hastalığı da yutma güçlüğüne neden olabilir. Bu hastalık sırasında dokular sertleşir. Kanser tedavisi sırasında alınan radyoterapi tedavisi de yemek borusunda iltihap ve yara izlerinin oluşmasına neden olarak yutkunma da güçlük çıkarır.
Orofaringeal’e Bağlı Sebepler
Sinir ve kas siteminde oluşan bir problem boğaz kaslarının zayıflamasına neden olur. Bu durumda besinler ağızdan boğaz ve yemek borusuna doğru ilerleyemez. Bu olaya “ boğaz felci “ denir. Kişi yutkunmaya çalıştıkça yiyecek ve içecekler nefes borusuna ya da buruna kaçar. Kişi bu arada öksürme, böğürme ve tıkanma gibi durumlar ile karşı karşıya kalır. Belirtilerin bu şekilde olması akciğerde iltihaba neden olabilir. Nörolojik bozukluklar bu duruma sebep olabilir. Örnek olarak Parkinson hastalığını verebiliriz. İnme, beyin ve omurilikte meydana gelen yaralanmalar ani sinirsel hasarlara sebebiyet verirse yutkunmada güçlükler görülebilir. Boğazda özellikle de yemek borusunun üst kısmında ufak kesecikler ve birikintilerin olması yutmayı güçleştirebilir. Bazı kanser çeşitleri de yutmada güçlülüğe sebep olabilmektedir.
Yutma Güçlüğü Tedavisi
Yutma güçlüğünün nedenine göre tedavisi değişir. Mideden yemek borusuna doğru olan kaçış hafif ise kişinin yaşam ve yeme alışkanlıklarını değiştirmesi gerekir. Alkol ve kafeini bırakmak, stressiz bir yaşam sürmek, kilo vermek ve uyumadan 3 saat önce yemek yemeği bırakmak alınabilecek olan önlemlerdir. Fakat ilerlemiş bir reflü veya mide fıtığı söz konusu ise o zaman kişi en kısa sürede ameliyat olmalıdır. Yemek borusunda darlık ve kasılıp gevşemesi ile ilgili bir hastalık var ise tedavide cerrahi girişim tercih edilir. Bu hastalıkların tedavisi sırasında uygulanan cerrahi girişimde dar olan yemek borusu segmenti ya çıkartılır ya da genişletme yoluna gidilir.