Bitkisel Çaylar

Zencefil Çayı

Zencefil anavatanı tropik ülkeler olan toprak altında rizom denilen sürünücü bir gövde
yapısına sahip bitkilerdir. Bunlar kurutulmuş halde ya da taze halde yurt dışından ithal
edilerek kullanılır. Zencefilin iki önemli özelliği bulunmaktadır. İlk olarak anavatanı olarak
ifade edilen tropik ülkelerde hemen hemen her hastalığın tedavisinde kullanılan zencefil bizim
ülkemizde daha çok ısıtıcı olarak ve sindirim sistemindeki bozuklukları giderici olarak
kullanılmaktadır. Nu yüzden hem taze olan formlarını hem de kuru olan formlarını
kullanabiliriz. Soğuk algınlığından örnek verilecek olursa biraz batıcı bir tada sahip olan
zencefili kaynar suyun içine atıp birkaç dakika beklettikten sonra süzülerek içilebilir. Acı tadın
gelmemesi için çayın içine bir miktar bal katılabilir. Bu karışım soğuk algınlığına iyi gelir.

Rezene Çayı

Rezene maydanozgillerden bir bitkidir ve Türkiye’de doğal olarak yetişir. Rezene aşırı yemek
tüketimi sonucu oluşan veya herhangi bir sebepten ötürü bağırsaklarda oluşan bir gazın
giderilmesinde kullanılan yegâne bitkilerdendir. Ve yine bu bitkinin meyveleri kurutularak
havada toz haline getirilerek kullanılır. Ve %2 oranında hazırlanması gereken bu çay kaynar
su konulduktan 10 dakika demlenir ve ardından süzülür. Bir veya birden fazla bitkiyle
karıştırılabilir ancak en doğrusu tek veya 2 bitkiyle karıştırmaktır. Bitkilerin bir araya
geldiklerinde verecekleri reaksiyon bilinmeden bir karışım yapılmamalıdır. Uzun süreli
kullanılmasında hiçbir sakınca yoktur yemeklerle ya da yemekten sonra da kullanımı
mevcuttur. Gaz oluşumu aşırı üreyen bakterilerin besin maddelerin üzerinde yaptığı
değişimler olduğu için rezene rahatça atılmasını sağlar ve bakterilerin üremesini önler.

Papatya Çayı

Papatya ülkemiz çapında 700 çeşidi olan bir bitkidir. Papatya adı altında piyasada pek çok
türünün satıldığını görüyoruz. Aralarında zararlı olanı çok yok ama faydasız olan ve kişilerde
alerji etkisi yaratan maddeler taşıyan türleri vardır. Dolayısıyla papatya dendiği zaman
yalnızca ‘Mayıs Papatyası’ kastedildiğini bilmek gerekir. Mayıs papatyasını diğer papatyalardan
ayıran şey şudur: çiçek kısmındaki sarı kısmın yukarı kalkık olması ve dikey kesildiği takdirde
içinin boş olması gerekmektedir. Eğer ki papatya çayından yarar görülmesi isteniyorsa bu
papatyanın kullanılması gerekmektedir. Öncelikle papatyayı topluyoruz ve ardından havadar
ve gölgeli bir yerde kurutuyoruz. Ardından toz formuna getirildikten sonra yine %2’lik bir
oranda tıbbi çay hazırlanarak kullanılır. Duygusallığın baskın olduğu durumlarda ve sindirimsistemi hastalıklarında kullanılır.

Biberiye Çayı

Akdeniz’de yetişen Türkiye’de de oldukça fazla bulunan çok yıllık bir bitkidir. Yaprakları
oldukça ufaktır ve bu yapraklar kurutulduktan sonra kullanılır. kullanım alanı oldukça geniş
olan biberiye oldukça değerlidir. Tıbbi çay olarak değerlendirilmesinin yanında bu bitkiden
elde edilen esans haricen romatizmada etkilidir. Aynı zamanda çay olarak kullanımda ise
sindirim sistemi rahatsızlıklarında oldukça faydalıdır. Aynı zamanda biberiye koku alıcı bir
özelliğe sahiptir. Biberiye uçucu yağ bakımından zengindir ancak çak fazla kaldığı zaman bu
özelliğini kaybeder. Dolayısıyla en fazla 2 ay raf ömrü vardır. Aynı zamanda yapraklarını
güneş almayan kapalı kaplarda saklanması gerekir.

Adaçayı

Adaçayı vücuda oldukça yararlı bir bitkidir. Ülkemizde doğal yolardan elde etmesi mümkün
olan bir bitkidir. Faydalarını sayacak olursak soğuk algınlığına oldukça iyi gelir. Antiseptik bir
etkisi vardır. Sindirimi kolaylaştırır ve sakinleştirici bir etkisi vardır. Çayı hazırlanırken bu
bitkinin yaprakları kullanılır. Örneğin 20 gram adaçayı yaprağı alındığında üzerine 100 ml
kaynar su koyulması gerekir. Adaçayı kaynatılmaz demlenir. 15 dakika kadar demlendikten
sonra süzülüp içilir. Aynı zaman soğuk algınlıklarında başka kullanım şekli de vardır. Tıbbi çay
haline geldikten sonra soğumasının ardından sirke ve balla karıştırılarak gargara yapılırsa
boğazdaki enfeksiyona oldukça iyileştirici etki sağlar. Aynı zamanda da içilirse de sindirim
sistemini rahatlatıcı ve iyileştirici etkisi vardır.

Kuşburnu Çayı

Kuşburnu Türkiye’de yaygın olarak bulunan yabani gülün tam olgunlaşmış olan meyve
tablalarına verilen isimdir. Kuşburnu aslında bir meyve değildir. İçerisine dikkatli bakıldığı
takdirde ortasında bulunan oval yapının içinde bulunan sert kıllarla çevrili olan yapı
meyveleridir. Bu kısımlar bitkiden çıkarıldıktan sonra kalan turuncu ve etli kısım kuşburnu
olarak adlandırılır. Çiğ olarak veya kurutulduktan sonra direkt yemek en yararı olanıdır. Ancak
kurutulduktan sonra kaba toz haline getirilip tıbbi çay olarak tüketmekte mümkündür.
Kullanılma nedenlerinden biri yoğun olarak c vitamini içermesidir. C vitamini vücudun
direncini artırır. Bu sırada dikkat edilmesi gereken bir nokta vardır. C vitamini oldukça hassas
bir vitamindir ve çok çabuk okside olur. Bu yüzden bu tıbbı çayın hazırlanmasında metal
gereçlerin kullanılmasından kaçınmak gereklidir.

Sinameki Çayı

Sinameki özellikle kabızlık için kullanılan bir bitkidir. Bu bitki Türkiye’de yetişmemekte ve ithal
olunmaktadır. Tek başına kullanılması halinde bazı sakıncaları var. Kişilerde sancılar meydana
getirebilir. Kişinin vücudunda farklı tesirler yapabileceği için fazla kullanımında kişi vücudunda
sancılara neden olacaktır. Bu sebepten ötürü kabızlık yaşayan kimseler son seçenek olarak
sinamekiyi tercih etmelilerdir. Bunun yerinde sabah kalktıklarında bir yemek kaşığı zeytin yağ
ılık su ve hareketle sorunlarını çözebilirler.

Ekinezya Çayı

Ekinezya Kuzey Amerika’nın yerli bir türüdür. Aslında bu türlerin sayısı 9 kadardır. Kızılderililer
bu bitkiyi birçok hastalık tedavisinde oldukça fazla kullanmışlardır. Şimdi yapılan
araştırmalarda da bu bitkilerin bağışıklık sistemini güçlendirdiğini ve bu yolla da bir çok
hastalığın tedavisinde de işe yaradığını göstermiştir.

Yasemin Çayı

Yasemin çok güzel kokulu tırmanıcı bir bitkidir. Bu bitkinin çiçekleri son derece sakinlik veren
çiçeklerdir. Kurutulmuş formda bu çiçeklerden yapılan çaylar sakinlik verici olarak kullanılır.
Ancak abartı miktarda hastalıkların tedavisinde başlı başına kullanılacak bir bitki değildir.
Fakat güzel kokusundan ötürü bir başka tıbbi çayın kokulandırılmasında kullanılabilir.
Piyasada yasemin adı altında pek çok bitki satılmaktadır. Ancak halk arasında yaygın olarak
kullanılan yasemin beyaz çiçekli ve hoş kokulu olanıdır.

Ihlamur

Ihlamur soğuk algınlığına karşı çok etkili olan bir bitkidir. Yalnız halk arasında ıhlamur
kaynatmak diye bir deyim vardır. Ancak bilinmesi gereken bir şey vardır ki ıhlamur
kaynatılmaz. Ihlamur ağacında açan çiçekler toplanır. Havadar bir yerde kurutulduktan sonra
çok fazla eskimeden kullanımdan hemen önce bir havanda toz haline getirilir ve ardından
üzerine kaynar su ilave edilerek 10 dakika demlendikten sonra kullanılır. İki biçimde ıhlamur
satışı yapılmaktadır. Birincisi yeşil yaprak ve çiçek kurusuyla olanıdır. İkincisi ise sadece çiçek
olanıdır. En doğrusu çiçek olanı içmektir. Çünkü yeşil yaprağın kaynamasının ardından salınan
maddeler çiçekteki yararlı maddeleri bağlayarak vücuda hiçbir yararının olmamasına neden
olur. İçinde yumuşatıcı etkide maddeler vardır. Güzel kokusundan ötürü sakinlik verici
maddeler vardır. Ve terletici özellikte olan maddeler vardır.

Isırgan otu çayı

Türkiye’de yetişmekte olan 4 tür mevcuttur. Hangisi olursa olsun bunlar etken madde
bakımından birbirlerine oldukça yakındır. Bunların toprak üstü kısımları çiçek açmadan önce
toplandığında veya köklerin halk arasında kullanımı görülmektedir. Bazen de tohumlarının
özellikle bal içinde ezilerek kanser tedavisinde kullanıldığı da rastlanmaktadır. Bu çayın
içilmesi kişide element eksiklikleri varsa bunların giderilmesine yardımcı olacaktır.